Hakenkruistocht

Samenvatting
Why did the heavens not darken?, de originele Engelse titel van dit boek, komt uit een kroniek uit 1096 over de slachting van Joden in Duitsland tijdens de eerste Kruistocht. Hiermee wil Arno Mayer aangeven dat hij een langetermijnreflectie wil maken. Door dit uitgangspunt werd dit boek het standaardwerk over een controverse die de historici verdeelt: Was de vernietiging van de joden vanaf het begin ingeschreven in de plannen van de nazi's?Mayer toont aan dat het antisemitisme van de nazi's altijd virulent was, maar pas echt moorddadig werd vanaf 1941, toen de totale oorlog tegen de Sovjetunie vastliep. Nu de Koude Oorlog voorbij is, wil hij de geschiedenis van de holocaust op een meer objectieve (lees: minder anti-Sovjet) manier analyseren. Daniël Goldhagens voornaamste stelling is: Hitler streefde naar de uitvoering van een programma dat al sinds jaar en dag vaststond; vanaf de jaren '20 was het belangrijkste punt van dat programma de vernietiging van de Joden, waarmee de meerderheid van de Duitsers zou hebben ingestemd; alleen verliepen zijn plannen door de internationale ontwikkelingen schoksgewijs en soms ogenschijnlijk in tegengestelde richting. Goldhagen beweert heel stellig: "De weg naar Auschwitz kende fundamenteel geen bochten." Wie Arno Mayer gelezen heeft, weet: de weg naar Auschwitz kende wel degelijk vele bochten. Mayer maakt duidelijk dat de sociaal-politieke orde in Europa en meer bepaald in Duitsland nog voor de oorlog de komende verschrikkingen voorbereidde. Als eerste plaatst hij de holocaust in het algemeen kader van de Duitse politieke en militaire expansie, maar ook in een Europees historisch perspectief: operaties die het karakter van kruistochten hebben, slaan als het minder goed gaat vaak om in ware slachtpartijen. De geschiedenis levert daar legio bewijzen voor.